Jemeński Kameleon Chamaeleo calyptratus. Jak prawidłowo dbać o kameleony

PORADNIK jak hodować kameleona jemeńskiego w domu, czyli ABC hodowli kameleonów

Systematyka
Domena	Eukarionty
Królestwo	Zwierzęta
Typ	Strunowce
Podtyp	Kręgowce
Gromada	Gady
Rząd	Łuskonośne
Podrząd	Iguania
Rodzina	Kameleonowate - Chamaeleonidae
Rodzaj	Chamaeleo
Gatunek	Kameleon jemeński
Nazwa angielska:	Yemen Chameleon
Nazwa niemiecka:	Jemenchamäleon

Pochodzenie kameleona

Poza nielicznymi gatunkami kameleony występuję w Afryce (Jemen, Południowa Arabia Saudyjska) i na Madagaskarze. Kameleony żyją w środowisku tropikalnym, na drzewach i zaroślach. Zamieszkują również tereny pustynne i skaliste.

Wygląd kameleona jemeńskiego

Kameleon jest pięknie ubarwiony, cieszy oko feeria barw na jego ciele. W przeważającej części kameleon jest zielony z akcentami niebieskiego, żółci, różnych plamek koloru brązowego - samiec. Samica jest mniej kolorowa - zielona z plamkami rudo białymi lub zółtymi. Odmian barwnych kameleona jest wiele… Barwy są bardziej intensywne w czasie godów - samiec. Samiec przybiera intensywniejsze barwy podczas zalotów, samica zmienia barwę tylko gdy jest zła lub w czasie ciąży (szarzeje).  Po barwie kameleona można poznać jego stan zdrowotny i emocjonalny.

Nawet laik potrafi poznać, że ma do czynienia z kameleonem. To co jest charakterystyczne to: hełm na głowie, oczy na wieżyczkach obracające się w każdym kierunku, długi czepny ogon zwijany w „ślimaka” w czasie snu, nogi z charakterystyczną „stopą” powstałą ze zrośniętych dwóch i trzech palców.Samiec kameleona jest większy od samicy o około 1/3 długości choć zdarzają się osobniki, że są większe od samicy niemal dwukrotnie.

Długość ciała średnio: do 50-60cm samce, do 30-32cm samice

Długość życia średnio: do 7 lat w odpowiednich warunkach .

Klimat - Temperatura w terrarium dla kameleona   Najlepsze warunki klimatyczne dla kameleona jemeńskiego: dzień: temperatura powietrza 25-27°C, temp. na wyspie ciepła pod promiennikiem 30-35°C noc: temperatura powietrza 20-24°C Wilgotność - dość wysoka ok. 60-70% . Należy zraszać terrarium dość często ponieważ z racji wentylacji dużo wilgoci "ucieka".

Urządzenia grzewcze i oświetleniowe do terrarium dla kameleona jemeńskiego możesz kupić w naszym sklepie. produkty dla kameleonów

Wymiary terrarium dla kameleona jemeńskiego

Kameleon jemeński potrzebuje dosyć dużego terrarium, wysokiego /wąskiego niż niskiego poziomego. Ze względu na to, że kameleon prowadzi nadrzewny tryb życia dostosujmy jego terrarium do warunków zbliżonych do naturalnych.

Kameleony bardzo rzadko przebywają na ziemi, większość czasu siedzą w listowiu drzew i krzewów zatem najrozsądniejsze wymiary terrarium to 100 cm długie x 60 cm szerokie x 100 cm wysokie (100x60x100) - dla jednego kameleona. W przypadku, gdy chcemy trzymać więcej kameleonów wysokość powinna wzrosnąć do min 150 cm wysokości.

Bardzo ważne jest, żeby w terrarium zachować dobrą wentylację. Jedna ściana terrarium może być wykonana w ¾ z „dziurkowanego materiału” np. blachy perforowanej lub siatki. Blacha perforowana jest bardziej energooszczędna. Kameleony muszą mieć dopływ świeżego powietrza ! Nie lubią ciepła i „zaduchu” , jak większość ludzi.

Oświetlenie i ogrzewanie terrarium dla kameleona jemeńskiego

Kameleon jemeński jest aktywny cały dzień,,od świtu aż po godziny wieczorne . Oświetlenie terrarium kameleona powinno działać w trybie dziennym od 10 do 12 godzin, np. od 8:00 od 20:00. W przypadku chłodniejszych pomieszczeń (temperatura otoczenia do 19°C ) należy zadbać o dogrzewanie nocne.

Podajemy warianty ogrzewania i oświetlenia terrarium dla  kameleona jemeńskiego :

1.    W ciągu dnia:  

• Ogrzewanie i oświetlenie tylko z wykorzystaniem żarówek tzw. lustrzanek. Żarówka dzienna grzewcza w postaci przeźroczystej lampy spot-zoo lub promiennika podczerwieni IR
• Konieczne jest zainstalowanie drugiej żarówki z emisją UVB (ta żarówka nie grzeje, ale daje niezbędne do prawidłowego rozwoju promieniowanie UVB). Do tego celu stosuj żarówki Repti-Glo UVB 5.0 o mocy 13 lub 26W (nowa nazwa żarówek to Reptile UVB 100)  

Dla wygody hodowcy, można podłączyć żarówki pod programatory czasowe, które będą pilnowały czasu włączania i wyłączania żarówek o właściwych porach. Trzeba dobrać żarówki o odpowiedniej mocy, aby uzyskać wymaganą temperaturę. Przy niższym terrarium wybierać należy mniejsze moce żarówek.

2.    W ciągu nocy, tylko w przypadku zimnych pomieszczeń poniżej 20°C, ogrzewaj tylko z wykorzystaniem czerwonej żarówki nocnej lub emitera ceramicznego. Ogrzewanie matą grzewczą, ogrzewanie kablami grzewczymi, czyli ogrzewanie podłogowe, jest bezcelowe, już pisaliśmy, że kameleony rzadko przebywają na ziemi.

UWAGA: przy montażu oświetlenia i ogrzewania należy bezwzględnie pamiętać o zachowaniu bezpiecznych odległości zwierzęcia od źródła ciepła ewentualnie zabezpieczeniu żarówek np. oprawą z siatki, oprawą z kokosa, oprawą z doniczki, aby nasz pupil się nie poparzył.

UWAGA: Do żarówek grzejącychtrzeba stosować oprawki porcelanowe, ponieważ żarnik żarówki nagrzewa się dość mocno i część tego ciepła przenoszone jest na gwint żarówki. Jeśli oprawka będzie plastikowa to może dojść do zatrucia zwierzaka od wydobywających się gazów z topiącego się materiału lub doprowadzić do zwarcia i pożaru.

Oświetlenie do terrarium dla kameleona możesz kupić w naszym sklepie terrarystycznym światło u kameleonów

Podłoże w terrarium dla kameleona jemeńskiego

Cechy, którymi powinno charakteryzować się odpowiednie podłoże dla kameleona: nie pylące, bezzapachowe, z naturalnych materiałów, łatwe do czyszczenia. Nie stosuj piachu. Piasek nie nadaje się dla większości zwierząt terrariowych. Piach uszkadza przewód pokarmowy, zatyka jelita. 

Co polecamy jako ściółkę dla kamków ?

• Wyroby z kokosa : chipsy kokosowe, zrębki kokosowe, torf kokosowy (długo trzyma wilgoć i pomału oddaje ją do otoczenia – trzeba spryskiwać)
• Drewniane wiórki - tylko z drzew liściastych ! Proponuję gotowe do użycia, odpylone drewienka bukowe – można mieszać z kokosem

W przypadku hodowli samic proponujemy zastosować podłoże z torfu kokosowego - dość wysoko wysypanego ok. 15-20 cm i zawsze wilgotnego. Samica będzie miała możliwość złożenia jaj. Samice składają jaja nawet jak nie mają styczności z samcami. Bez odpowiedniego podloż samica może się zaczopować.

Podłoże do terrarium dla kameleona  możesz kupić w naszym sklepie ściółka dla kameleona

Niezbędne wyposażenie w terrarium dla kameleona

• Konary, sporo gałęzi z dużą ilością liści
• Dekoracje roślinne – sztuczne kwiaty (żywe kwiaty mogą zostać szybko pozbawione życia ponieważ kameleony je zjadają)
• Miska na wodę - posłuży tylko do nawilżania terrarium.
• Wodospad – doskonały jako pojnik dla kameleona i nawilżacz jednocześnie. Posłuży też jako toaleta - kameleony często się do niego załatwiają.
• Miska na pokarm z wysokim rantem (brzegiem) do podawania drewnojadów, mączników, karaluchów
• Karmik na żywe owady – kameleony lubią polować
• Pęseta –do podawania pokarmu

 

Inne potrzebne akcesoria:

• Oprawki porcelanowe do żarówek
• Kable zasilające do oprawek
• Programatory czasowe
• Termometr – zawsze kontroluj temperaturę panującą w terrarium, mierz temperaturę na wysokościach, tam gdzie przebywa najczęściej kameleon
• Termostat do utrzymania prawidłowej temperatury

Wyposażenie do terrarium dla kameleona  możesz kupić w naszym sklepie artykuły dla kameleonów

Żywienie kameleona jemeńskiego, czyli czym karmić kameleony

Na początek jedna uwaga wielkość podawanego pokarmu powinna być dostosowana do wielkości kameleona. Kameleony są „ obżarciuchami”. Jedzą bardzo dużo w porównaniu do innych jaszczurek. Charakterystyczny sposób jedzenia to polowanie na „żarcie”, bardzo szybki wyrzut języka w kierunku ofiary.

Młode/małe kameleony karmi się małymi świerszczami, muszkami owocówkami – kilka razy w tygodniu, przynajmniej raz dziennie. Starsze kameleony żywimy świerszczami, szarańczami, pasikonikami, karaczanami, ćmami, molami woskowymi. Można podawać jako smakołyk, nie za często, drewnojady i mączniki, ale tylko dorosłym kameleonom. Dorosły kameleon nie pogardzi również oseskiem myszki. Dorosłym kameleonom podajemy pokarm 1-2 razy w tygodniu.

Dla urozmaicenia diety można podawać kameleonom również liście roślin (mlecz, trzykrotka, cykoria, rukola) i słodkie owoce np starte jabłko. Możemy podawać zioła w doniczkach (bzylia, mięta, melisa) wstawiając całą roślinkę do terrarrium - kameleon nie zje leżącej roślinki lub martwej. 

Woda – świeża i czysta powinna być dostępna cały czas. Kameleon nie pije z miski.  Najczęściej pije wodę, która się porusza (np w wodospadzie) lub wodę pozostałą po spryskiwaniu terrarium na liściach. Aby nie doprowadzić do odwodnienia należy 1-2 x na dzień spryskać terrarium. Sugerujemy metodą kropelkową podawania wody do picia specjalnymi pojnikami lub wstawić wodospad. 

Witaminy i preparaty dla kameleonów

Kupując wapń dla gadów i preparaty zawsze należy sprawdzić sposób dawkowania podany przez producenta. Podawanie za dużych dawek zaszkodzi a nie pomoże kameleonowi.

Zazwyczaj podajemy:

1. Wapń – obsypujemy np. świerszcza wapnem i tak podajemy kameleonowi – 2-3 razy na tydzień. Młode osobniki, samice w ciąży – pokarm posypany wapnem podajemy co drugie karmienie
2. Witaminy – wraz z pokarmem – jeżeli kameleon je „zieleninę” to 1 x na dwa tygodnie, jeżeli kameleon nie je roślin to 1 x w tygodniu

Zdrowie i pielęgnacja kameleona

Zachowaj czystość w terrarium. Regularnie sprzątaj?. Zmieniaj zabrudzone odchodami ściółki. Codziennie wymieniaj wodę na świeżą.

Przy większych porządkach należy stosować preparat do profilaktycznych odkażeń i dezynfekcji np. Virkon, który usuwa bakterie, wirusy i grzyby oraz neutralizuje przykre zapachy.

Kontrolne wizyty u weterynarza w każdym przypadku kiedy mamy podejrzenie, że coś niedobrego dzieje się z kameleonem np. wyblakłe kolory, osowiałość, niepokojąca zmiana zachowania, zapadnięte oczy (odwodnienie), nie „gubi skóry” (wylinka), długotrwały brak zainteresowania pokarmem itp.

Rozmnażanie kameleona nie jest skomplikowane, ale nie polecamy początkującym.

Do rozmnażania wybieramy zdrowe kameleony.  Wiek ok. 10-12 mcy. Samica gotowa do rozrodu - blado niebieskie plamki na ciele. Samica zapłodniona – zmiana koloru na ciemny z widocznymi niebieskimi plamkami - to sygnał dla samca "nie dzisiaj, boli mnie głowa".

• Czas trwania ciąży – ok. 30 dni
• Ilość składanych jaj – od 15 do 80
• Inkubacja w temperaturze zmiennej – temperatura w ciągu dnia 27-28°C, temperatura w nocy 24°C  
• Czas inkubacji – 7-9 miesięcy

Młode kameleony mają ok. 1,5-3 cm (bez ogonków)

Bardzo często się zdarza, że bez wiedzy hodowcy, samica zniesie jaja w podłożu terrarium lub w doniczce kwiatka. Wtedy inkubacja może trwać dłużej, ale jaka jest radość jak na ściankach „pojawią” się maluszki … 

Czy kameleon jemeński nadaje się dla dziecka?

Wszystkim rodzicom i opiekunom przypominamy, że żywe zwierzę to nie jest zabawka i jej nie zastąpi !

Kameleony jemeńskie to bardzo popularne jaszczurki, ale nie polecamy ich dla początkujących hodowców ponieważ są delikatne i wrażliwe. Ich hodowlą powinny zająć się osoby, które mają już wiedzę na temat hodowli gadów w terrarium.  

Kameleon dość wolno się oswaja. Pozwala się brać do rąk, ale trzeba go do tego powoli przyzwyczaić. Jest powolny i mało ruchliwy co może szybko znudzić się dziecku.

Kameleon wymaga dużo opieki o czym piszemy wyżej.

Ciekawostki o kameleonie jemeńskim

Prawda czy mit? Co wiemy o kameleonie jemeńskim?

Kameleon przybiera barwę otoczenia czyli kamuflaż obronny – mit. Kameleon zmienia barwę przede wszystkim w czasie rywalizacji z innym osobnikiem płci męskiej, w czasie zalotów do samicy, w czasie choroby i w stresie, w zależności od światła i temperatury, samica – w czasie ciąży. Prawdą jest, że gatunki kameleonów ze względu na swoje pochodzenie mogą różnić się barwą. Kameleony „stapiają się” z otoczeniem – prawdą jest, że niektóre gatunki potrafią tak ułożyć ciało, że kształtem przypominają liście (mimetyzm).

Kameleony żyją w grupach – mit. Kameleony są bardzo terytorialnymi zwierzętami, przywiązują się do swoim miejsc i bronią ich przed intruzem. W hodowlach domowych, w terrariach, powinno się trzymać albo jednego samca, albo 2-3 samice, lub na czas godów samca i samicę. Absolutnie nie trzymamy razem kilku samców w jednym terrarium.

Jak rozpoznać czy to samiec, czy samica kameleona? Z rozpoznaniem płci u kameleonów nie ma problemu.  Różnica w wyglądzie (dymorfizm płciowy) samca i samicy: samiec ma ostrogi na stopach – samica ich nie ma, samiec ma większy i bardziej w pionie hełm, samce są intensywniej ubarwione, samce są większe od samic.

Czy kameleon gryzie ? Kameleon zdenerwowany lub zestresowany nadyma się, głośno syczy. Może się zdarzyć, że dorosły samiec ugryzie – ma mocne szczęki zatem i ugryzienie nie jest bezbolesne.

CITES – Ochrona gatunku

Kupując kameleona poproś sprzedawcę o świadectwo potwierdzenia urodzenia w niewoli, będzie ono potrzebne do rejestracji kameleona w Wydziale Ochrony Środowiska. Rejestracja kameleona jest wymagana. Masz na rejestrację 14 dni od dnia zakupu.

Kameleon i większość gatunków z tej rodziny wymieniony jest jako zwierzę zagrożone wyginięciem i chronione są konwencją o Międzynarodowym Handlu Dzikimi Zwierzętami i Roślinami Gatunków Zagrożonych Wyginięciem,  w aneksie B do rozporządzenia UE 338/97 oraz 750/2013 z dnia 29 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie Rady (WE) nr 338/97 w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi.

Stan prawny

CITES: TAK (Aneks II)

Unia Europejska: TAK (załącznik B)

Rejestracja: TAK

(stan na 09.11.2009) Aneks B, CITES II

 

Mamy nadzieję, że nasz poradnik przekonał Was, że hodowla tych pięknych jaszczurek wymaga zaangażowania. Już wiesz jak i czym żywić kameleony, jak dbać o jego terrarium i co wstawić do środka. Mamy nadzieję, że nie będziecie popełniać błędów z doborem żarówek dla jemenów. Pamiętaj, że jesteśmy dla Ciebie i jeżeli masz jeszcze dodatkowe pytania o opiekę nad tym pięknym zwierzęciem, nie wahaj się skontaktować z nami. Pomożemy.

 

Galeria darewit.pl - kameleon jemeński

Artykuł na temat kameleona jemeńskiego powstał na podstawie własnych doświadczeń, doświadczeń zaprzyjaźnionych hodowców i hodowli w Polsce oraz za granicą.

Szczególnie dziękujemy Pani Aleksandrze Ś. z Warszawy Ochota za możliwość wykorzystania zdjęć.